GÝRÝÞ ve AMAÇ: Fizyolojik diþ mobilitesi, puberte ve menstruasyon sürecindeki hormonal aktivitelerden dolayý olumsuz etkilenmektedir. Bu çalýþmadaki amacýmýz puberte ve adolesan dönemdeki bireylerin fizyolojik diþ mobilitelerini deðerlendirmektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþmamýza dâhil edilen 160 birey 9-14 yaþ ve 18-25 yaþ arasý kadýn ve erkek olmak üzere 4 farklý gruba ayrýldý. Bütün bireylerden plak indeksi, gingival indeks, cep derinliði ve Periotest ölçümleri elde edildi. Adolesan kadýnlar için menstruasyon döngüsünün foliküler, ovulasyon ve luteal fazýnda ölçümler tekrar edildi. Periotest ölçümleri için 11, 21, 31 ve 41 numaralarý diþler seçildi. Ölçümler her bir diþ için üç kez tekrar edildi.
BULGULAR: Tüm bireylerde diþlerden elde edilen ortalama Periotest deðerleri fizyolojik mobilite sýnýrlarý içerisindeydi. Puberte ve adolesan gruplarý arasýnda plak indeksi, gingival indeks ve cep derinliði açýsýndan istatistiksel bir fark gözlenmedi. (P=1.000) 11 ve 21 nolu diþlerin Periotest deðerlerinin adolesan erkeklerde, adolesan kadýn ve puberte dönemindeki erkeklere kýyasla düþük olduðu saptandý. (p<0.05) Puberte dönemindeki erkek ve kadýn bireyler arasýnda ise mobilite deðerleri açýsýndan istatistiksel açýdan bir fark yoktu (p>0.05). Menstruasyon döngüsündeki bireylerin bireysel diþ mobilitesinin üç fazda da benzer olduðu gözlendi (p>0.05). Yaþ ve bireysel diþ mobilitesi arasýnda negatif bir korelasyon saptandý (p<0.05).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Farklý süreçlerde geliþen hormonal aktivitelerin bireysel diþ mobilitesi üzerinde kesin olarak etkili olduðu söylenemez. Yaþ ilerledikçe diþlerin hareketliliðinde azalma meydana gelmektedir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmanýn amacý, fiberle güçlendirilen kompozit rezinlerin dentine olan makaslama baðlanma dayanýmýný deðerlendirmektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: 30 adet anonimize saðlam insan molar diþi kullanýlmýþtýr. Diþlerin bukkal ve lingual yüzeyleri, düzgün bir dentin yüzeyi elde etmek için 120- ve 600- gritlik silikon karbid kaðýtlarla standart smear tabakasý elde etmek için su soðutmasý altýnda aþýndýrýlmýþtýr. Ardýndan, fosforik asit ve adeziv sistem uygulanmýþtýr. Örnekler, kullanýlan fiberin ve kompozit rezinin tipine göre rastgele 5 gruba ayrýlmýþtýr (n=12). Grup FZ+PF: mikrohibrit kompozit rezin+polietilen fiber; Grup FZ: mikrohibrit kompozit; Grup EP: kýsa fiberle güçlendirilen kompozit; Grup SR+PF: akýþkan bulk fill kompozit+polietilen fiber; Grup SR: akýþkan bulk fill kompozit. Kompozit rezinler, 3 mm çap ve 4 mm yükseklikte silindir þekilde silikon kalýplar kullanýlarak baðlanmýþtýr. Örnekler, 24 saat distile suda bekletilmiþ ve ardýndan 1mm/dk piston baþlýðý hýzýnda universal test cihazý kullanýlarak makaslama baðlanma dayaným testi uygulanmýþtýr. Kýrýk yüzeylerin baþarýsýzlýk analizi, 15x büyütmede stereomikroskopla incelenmiþtir. Veriler, tek yönlü varyans analizi ve Tukey testi kullanýlarak deðerlendirilmiþtir (p<0,05).
BULGULAR: Grup SR (akýþkan bulk fill kompozit), Grup SR+PF (akýþkan bulk fill kompozit+polietilen fiber)’e kýyasla istatistiksel olarak daha yüksek makaslama baðlanma dayanýmý göstermiþtir(p<0,05). Diðer gruplar arasýnda istatistiksel olarak makaslama baðlanma dayanýmý açýsýndan fark görülmemiþtir( p>0,05). Grup FZ (mikrohibrit kompozit), Grup EP (kýsa fiberle güçlendirilen kompozit) ve Grup SR (akýþkan bulk fill kompozit) karma tip baþarýsýzlýk gösterirken; Grup FZ+PF (mikrohibrit kompozit+polietilen fiber) ve Grup SR+PF (akýþkan bulk fill kompozit+ polietilen fiber) adeziv tip baþarýsýzlýk göstermektedir.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Akýþkan bulk fill kompozit rezinin makaslama baðlanma dayaným deðerleri, polietilen fiberle güçlendirilen akýþkan bulk fill kompozitlere kýyasla daha yüksektir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmanýn amacý, sabit ortodontik tedavinin ilk ayýnda hastalarda meydana gelebilecek beslenme alýþkanlýklarý ve buna baðlý olarak kilo deðiþikliklerini deðerlendirmektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþma yaþ ortalamasý 23±1,5 olan 105 hasta (45 kadýn, 60 erkek) ile yüz yüze araþtýrmacý tarafýndan yapýlan bir anket çalýþmasýdýr. Çalýþmada sabit ortodontik tedaviye baþladýktan bir ay sonra kontrol seansýnda cinsiyet ve yaþa göre yeme alýþkanlýklarýnýn deðiþimi ve kilo kaybý iliþkisi deðerlendirilmiþtir. Analizlerde Fisher Exact ve Pearson Ki-kare testleri kullanýlmýþtýr.
BULGULAR: Sabit ortodontik tedavide (%82,1) bireyde yeme alýþkanlýðý deðiþmesi ile birlikte kilo kaybýnýn gözlendiði ve istatistiksel olarak anlamlý olduðu tespit edilmiþtir (p<0.001). Erkeklerde sabit ortodontik tedavide yeme alýþkanlýðýný deðiþimi ile ortodontik tedavide kilo kaybý gözlenenler bireyler (%76,3) istatistiksel olarak anlamlý düzeyde daha fazla olduðu gözlendi (p<0.001). Kadýnlarda da sabit ortodontik tedavide yeme alýþkanlýðýný deðiþimi ile ortodonti tedavide kilo kaybý gözlenen bireyler (%89,7) istatistiksel olarak anlamlý düzeyde daha fazla olduðu gözlendi (p<0.001).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Sabit ortodontik tedavinin baþlangýç ayýnda bireylerde yeme alýþkanlýklarýnýn deðiþimi ile birlikte kilo kaybý gerçekleþmektedir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmanýn amacý YouTube’da Türkçe olarak bulunan ‘aðýz kanseri’ konulu videolarýn içeriðini deðerlendirmektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: YouTube videolarýnda ‘aðýz kanseri’ kelimesi ile Türkçe olarak arama yapýldý ve iki araþtýrmacý tarafýndan tüm videolar incelendi. Videolarýn süresi, tarihi, görüntülenme, beðenme, beðenmeme sayýlarý ve yüklenme kaynaklarý kaydedildi. Videolarýn içeriðini deðerlendirmek için aðýz kanseri ile ilgili bazý kriterlerden yararlanýldý. Bu kriterlerin varlýðýna göre videolar arasýnda dört farklý yararlýlýk grubu oluþturuldu. Sürekli deðiþkenler Kruskall Wallis testi kullanýlarak analiz edildi. Ýstatistiksel anlamlýlýk düzeyi p<0.05 olarak kabul edildi.
BULGULAR: Toplam 375 video bulundu. Bunlarýn içerisinden bir kýsmý çeþitli nedenlerle dýþlandýðý için 84’ü çalýþmaya dahil edildi. Videolarýn süreleri 0,21-58,5 dakika, tarihleri ise 2011-2019 yýllarý arasýnda olduðu görüldü. Videolarýn yararlýlýk gruplarýna göre daðýlýmý %6’sý yararlý deðil, %55,9’u düþük düzeyde yararlý, %36,1’i orta düzeyde yaralý ve %6’sý yüksek düzeyde yararlý þeklindedir Videolarýn yüklenme kaynaðýna göre daðýlýmýnda, % 46,4’ü TV kanallarý veya haber ajanslarý, % 41,7’si saðlýk personeli veya kurumu ve % 11,9’u bireysel veya diðer kullanýcýlar tarafýndan yüklendiði gözlendi. Video süresi, görüntülenme, beðenme ve beðenmeme ortalama sayýlarý ile yararlýlýk grubu ve yüklenme kaynaðý arasýnda istatiksel olarak anlamlý bir fark bulunmadý.
TARTIÞMA ve SONUÇ: YouTube’da yer alan videolarýn çoðunluðu az yararlýdýr. Saðlýk profesyonelleri, Youtube’a bilgilendirici videolar yükleyerek kullanýcýlarýn doðru bilgiye ulaþmasýna katký saðlayabilirler.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Çalýþmamýzýn amacý cam iyonomer esaslý dolgu materyallerinin farklý adeziv sistemler kullanýlarak termalsiklusla yaþlandýrma sonrasý saðlam dentine olan makaslama baðlanma dayanýmlarýný deðerlendirmektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çürük, çatlak ve kýrýða sahip olmayan 120 adet insan daimi 3. molar diþinin okluzal mineleri su soðutmasý altýnda elmas separe ile kesildi ve dentin yüzeyi açýða çýkarýldý. Cam iyonomer esaslý dört restoratif materyal; Cam Karbomer (GCP Dental, vianen, The Netherlands), Equia Forte (GC Corporation, Tokyo, Japan), Giomer (Beautifil-II, Shofu Inc., Kyoto, Japan), Photac-Fil Quick (3M, ESPE, USA) silindirik þeffaf kalýplar (4 mm çap × 4 mm yükseklik) yardýmýyla dentine adeziv uygulanmaksýzýn, iki aþamalý bir self etch (Clearfil SE Bond) adeziv ve etch&rinse (Adper Single Bond) adeziv ile dentine yüzey ön iþlemi yapýldýktan sonra uygulandý. 10 000 termal döngüyle yapay olarak yaþlandýrýlan örneklerin üniversal test cihazý kullanarak, makaslama baðlanma dayanýmý deðerleri belirlendi.
BULGULAR: Baðlanma dayanýmýna ait deðiþkenlerden cam iyonomer esaslý restoratif materyallerin farklýlýðý baðlanma dayanýmýný anlamlý olarak etkilemiþtir (p <0,05). Çalýþmada en yüksek baðlanma dayanýmý deðeri giomer+self etch adeziv (13,64±5,81 MPa) grubuna, en düþük deðer Cam Karbomer+ etch&rinse adeziv (1,49±0,71 MPa) grubuna aittir.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Farklý adeziv sistemlerin YVCIS, Giomer, RMCIS’ýn dentine baðlanma dayanýmýný geliþtirdiði, Cam karbomer üzerinde olumlu etkisi olmadýðý söylenebilir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Cerrahi olmayan periodontal tedavi hastalarda aðrýyla birlikte anksiyete ve strese neden olabilir. Hastalarýn aðrýyý ifade ediþ þekilleri ve bireylerin aðrý algýlarý cinsiyetler arasýnda farklýlýk gösterir. Bu çalýþmanýn amacý, cerrahi olmayan periodontal tedavinin kadýn ve erkek bireylerdeki aðrý algýsý düzeyleri üzerine etkilerini deðerlendirmektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþmaya 45’i kadýn, 34’ü erkek toplam 79 birey dahil edildi. Bireylerin periodontal durumlarý plak indeks (PÝ), gingival indeks (GÝ), sondalamada kanama (SK) ve sondalanabilir cep derinliði (SCD) ölçümleriyle belirlendi. Hastalarýn anksiyete ve korku düzeyleri Modifiye Dental Anksiyete Skalasý (MDAS) ve Dental Anksiyete ve Korku indeksi (IDAF-4C) ile ölçüldü. Cerrahi olmayan periodontal tedavi öncesi ve sonrasý 1, 3 ve 7. günlerde hastalarýn aðrý algýlarý görsel analog skala ile belirlendi.
BULGULAR: Kadýn ve erkek bireylerdeki periodontal teþhiþ, GÝ, PÝ, SKÝ ve SCD ölçümleri kýyaslandýðýnda gruplar arasýnda istatistiksel olarak anlamlý farklýlýk gözlenmedi (p>0,05). MDAS ve IDAF-4C deðerlendirildiðinde, gruplar arasýnda istatistiksel olarak anlamlý farklýlýk görüldü (p<0,05). Kadýn bireyler erkek bireylere kýyasla daha yüksek anksiyete skorlarýna sahipti (p<0,05). Cerrahi olmayan periodontal tedavi sonrasý aðrý algýsý skorlarý her iki grupta benzer þekilde 1. gün artýþ gösterirken, 3 ve 7. günlerde aðrý algýsýnda anlamlý bir azalma olduðu gözlendi (p<0,05).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Bu çalýþmanýn sonuçlarý doðrultusunda kadýnlarýn anksiyete seviyelerinin daha yüksek olduðu ve cerrahi olmayan periodontal tedavinin kadýn ve erkek bireylerde benzer bir aðrýya neden olduðu söylenebilir. Cinsiyet dental anksiyete üzerine önemli bir faktörken, aðrý algýsýný üzerine etkili bir faktör deðildir. Cerrahi olmayan periodontal tedavilerde kadýn bireylerin daha yüksek anksiyeteye sahip olduðu göz önünde bulundurulmalýdýr.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmanýn amacý, Aðýz, Diþ ve Çene Radyolojisi (ADÇR) hekimlerinin diþ hekimliði radyoloji uygulamalarý açýsýndan aydýnlatýlmýþ onam hakkýndaki algý ve tutumlarýnýn deðerlendirilmesidir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Ülkemizdeki ADÇR bölümlerinde çalýþan araþtýrma görevlileri, uzman diþ hekimleri ve öðretim üyeleri, elektronik posta yoluyla anket çalýþmasýna davet edildi. Katýlýmcýlar, demografik bilgilerini (yaþ, cinsiyet, mesleki tecrübe, unvan, çalýþýlan kurum) ve aydýnlatýlmýþ onam ile ilgili sorularý cevapladý. Ankete katýlanlarýn, anket sorularý hakkýndaki görüþlerinin deðerlendirilmesinde Pearson ki-kare ve Fisher’ýn tam olasýlýk testleri kullanýldý.
BULGULAR: Çalýþmaya 34 erkek (%35,1) ve 63 kadýn (%64,9) hekim dâhil olmuþtur. Katýlýmcýlarýn %87,6’sý dental radyoloji kliniklerinde aydýnlatýlmýþ onam alýnmasý gerektiðini belirtmiþ, %72,2’sinin iþlem öncesinde onam aldýðý tespit edilmiþtir. Hekimlerin %61,9’u, hastalara radyasyon hakkýnda bilgi vermediðini ifade etmiþtir. Aydýnlatýlmýþ onam alýnmasýna gerek olmadýðýný düþünen erkek katýlýmcýlarýnýn oranýnýn, kadýnlara göre yüksek olmasý istatistiksel olarak anlamlý bulunmuþtur (p<0,05). Üniversitede çalýþan katýlýmcýlarýn büyük çoðunluðu (%79,2) hastalardan onam alýrken, özel kurumda ve Aðýz, Diþ Saðlýðý Merkezi’nde çalýþan hekimlerin yaklaþýk yarýsý onam aldýðýný belirtmiþlerdir (p<0,05).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Bu çalýþma, ülkemizde çalýþan ADÇR hekimlerinin çoðunun, dental radyografi iþlemleri öncesinde aydýnlatýlmýþ onam aldýðýný ve bu konuda sorumluluklarýnýn olduðunu düþündüklerini göstermiþtir. Bununla birlikte, hekimlerin büyük bölümünün hastalara radyasyon hakkýnda bilgi vermedikleri tespit edilmiþtir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Cinsiyet tanýmlamasý klasik bir adli prosedürdür ve ölüm sonrasý profil oluþturulmasýnda önemli bir adýmdýr. Bu çalýþmanýn amacý konik ýþýnlý bilgisayarlý tomografi (KIBT) taramalarý ile elde edilen maksiller sinüs (MS) ölçümlerini kullanarak bireylerin cinsiyetini belirlemek ve bu ölçümlerin doðruluðunu araþtýrmaktýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu çalýþmada 20 ila 41 yaþlarý arasýnda tam diþli 207 bireyin (81 erkek ve 126 kadýn) toplam 414 MS’si deðerlendirildi. KIBT kullanýlarak MS’nin uzunluðu (iç duvar), geniþliði ve yüksekliði ölçüldü. Tanýmlayýcý istatistikler, Mann Whitney-U testi ve diskriminant fonksiyon analizi kullanýldý. Tüm analizlerde, p<0.05'ten küçük deðerler istatistiksel olarak anlamlý kabul edildi.
BULGULAR: Sol üst MS yüksekliðinde erkekler ve kadýnlar arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir fark bulundu (p<0.05). Ancak, her iki taraftaki diðer MS ölçümlerinde erkekler ve kadýnlar arasýnda anlamlý bir fark bulunmadý (p>0.05). Ek olarak, diskriminant fonksiyon analizi, MS yüksekliðinin cinsiyet gruplarýnýn farklýlaþmasýndaki en önemli deðiþken olduðunu gösterdi. Cinsiyet deðerlendirmesinin doðruluk oraný kadýnlarda %53,8, erkeklerde %65,5 olarak bulundu.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Bu çalýþmanýn sonucunda, sol MS yüksekliðinin cinsiyetler arasýnda anatomik olarak deðiþkenlik gösterdiði bulunmuþtur. KIBT taramasý MS’nin deðerlendirilmesinde yararlý bir araçtýr.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Ortognatik cerrahide yaygýn olarak kullanýlan sagittal split osteotomi (SSO) tekniði ile mandibulanýn saatin tersi yönünde rotasyonu ve ilerletilmesi sonrasý posterior açýlý kondil üzerindeki streslerin ‘Sonlu Eleman Analizi’ (SEA) metodu ile incelenmesi ve 5 farklý mandibuler ilerletme modeli oluþturularak kondilde meydana gelen stres alanlarýnýn, stabilite ve relaps problemlerinin belirlenmesi amaçlanmýþtýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþmamýzda anterior açýk kapanýþý olan bir hastanýn bilgisayarlý tomografi görüntüsü kullanýlarak mandibula modeli oluþturulmuþtur. Mandibula modeli üzerinde çift taraflý sagittal split osteotomi yapýlarak 5 ve 10 mm ilerletme ve saatin tersi yönünde hareket iþlemleri, ayrýca ilerletme sonrasýnda kemik segmentlerinin pasif ya da aktif fiksasyonu yapýlarak 5 farklý kombinasyon oluþturulmuþtur. Posterior açýlý mandibuler kondil üzerine gelen baský, gerilim ve Von Mises stresleri SEA metodu ile deðerlendirilmiþtir.
BULGULAR: Mandibuler kondilde stres yoðunluðu mandibulanýn ilerletme miktarýna ve fiksasyon tekniðine göre deðiþmektedir. Ýlerletme miktarý arttýkça kondilin posterioru ve lateralinde stres miktarý artmaktadýr. Fiksasyon aþamasýnda kondilin posterior açýlanmasý gelen stres miktarýný ve yoðunluðunu arttýrmaktadýr. Mandibuler ilerletmeden sonra gonial açýda görülen deðiþiklikler Model 2 (124.420) > Model 4 (125.610) > Model 3 (128.350) > Model 5 (129.300) þeklindedir.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Mandibuler ilerletme ve saatin tersi yönünde rotasyon yaptýrýlan olgularda, mandibuler ilerletme miktarý arttýkça kondilin üzerine gelen stres miktarý artmaktadýr. Mandibuler kondilin fiksasyon sýrasýnda orijinal pozisyonunu korunmamasý ve posteriora açýlanmasý ile üzerine gelen stres miktarý daha da artmaktadýr. Bu durumlarda gözlenen stres artýþý relapsa neden olabilmektedir.

Günümüzde, kompozit rezinler, estetik özellikleri nedeniyle yaygýn olarak kullanýlan restoratif materyallerdir. Bununla birlikte; polimerizasyon büzülmesi, kenar sýzýntýsý, renklenme ve sekonder çürük, kompozit rezinlerin en önemli baþarýsýzlýk sebepleri arasýnda yer almaktadýr. Bu olumsuzluklarýn üstesinden gelmek için, remineralizasyon potansiyeline sahip, antimikrobiyal maddeler içeren yeni bioaktif materyallerin geliþtirilmesiyle ilgili pek çok çalýþma yapýlmaktadýr. Bu araþtýrmalar, demineralizasyonun azaltýlmasý, sekonder çürüklerin engellenmesi, asitlerin nötralize edilmesi, biyofilm oluþumu ve asit üretiminin baskýlanmasý, tersiyer dentin oluþumunun saðlanmasý ve pulpanýn korunmasý konusunda umut verici sonuçlara sahiptir.

Sistemik hastalýklar ile endodontik enfeksiyonlar arasýndaki iliþki günümüze kadar birçok çalýþmada incelenmiþtir. Yapýlan çalýþmalarda; aðýz içinde bulunan tedavi edilmemiþ, uzun süreli kronik inflamasyon varlýðýnýn, sistemik enflamasyonu etkileyerek, uzun dönemde sistemik hastalýklarýn geliþimine sebep olabileceði bildirilmektedir. Kronik enflamasyonun mikrobiyolojik ve immünolojik altyapýsý, onun çeþitli sistemik hastalýklarýn patogenezinde rol oynayabileceði görüþünü desteklemektedir. Tedavi edilmemiþ ve uzun süredir aðýz içinde bulunan kronik enflamasyonun ve enfekte kök kanallarýnýn sistemik hastalýk oluþumuna olan etkisi, klinisyenlerin teþhis ve tedavi planlamasýnda büyük önem taþýmaktadýr. Bu derlemede, kardiyovasküler hastalýklar, karaciðer hastalýklarý, kanama bozukluklarý ve solunum yolu rahatsýzlýklarý ile kronik endodontik enfeksiyonlar arasýndaki iliþki incelenmiþtir.