Dudak ve/ya damak yarıkları (DDY) kraniyofasiyal bölgenin en sık görülen doğumsal defektlerinden biridir. Yumuşak ve sert dokuları her üç boyutta etkileyen bu anomali, büyüme ve kraniyofasiyal yapıların hareketiyle dördüncü bir boyut da kazanır. Anne karnında teşhis edildiği an itibariyle başlayan, oral bölgeyle sınırlı görünüp vücudun diğer pek çok bölgesini etkileyen bu anomali hem DDY’li birey hem de aile için zorlu ve uzun bir süreçtir. Bu bireylerde sıklıkla rastlanan problemler; beslenme problemleriyle ilişkili büyüme ve gelişim anomalileri, solunum problemleri, orta kulak enfeksiyonları, konuşma ve öğrenme problemleri, normalden sapmış nazomaksiller, pterygomaksiller ve farengeal anatomi ile ilişkili problemler, maksiller sinüs oluşumunda görülen problemler ve sinüzit, dental problemler, tükürük yapısındaki farklılıklar, oral ve nazal halitozis, oral kandida kolonizasyonu, oral hijyen ve periodontal sağlıkla ilgili problemler, psikolojik ve nörolojik problemler ve DDY’nin eşlik ettiği diğer anomalilerdir. Bireyin gerek yaşamsal fonksiyonlarını gerekse de hayat kalitesini önemli ölçüde etkileyen bu problemlere yönelik doğru ve etkili bir tedavi yaklaşımı sunabilmek için hekimin görülmesi muhtemel bütün doğumsal ve gelişimsel anomalilere hâkim olması gerekir.
Anahtar Kelimeler: Dudak yarığı, tavşan dudak, damak yarığı, doğumsal anomaliler, gelişimsel anomalilerCleft lip and/or palate (CL/P) is one of the most frequently-seen congenital malformations of the craniofacial region. Affecting both hard and soft tissues in all 3 dimensions, CL/P achieves a fourth dimension with growth and displacement of the craniofacial structures. Although it seems to be limited with the orofacial region, it affects many other body parts and is a very compelling and lasting period starting with the prenatal diagnosis. Common problems encountered in these patients are growth and developmental anomalies associated with nutritional problems, respiratory problems, otitis media, speech and learning disorders, problems related with abnormal nasomaxillary, pterygomaxillary and pharengeal anatomies, maxillary sinus malformation and sinusitis, dental problems, differences in saliva composition, oral and nasal halitosis, oral candidiasis, problems with oral hygiene and periodontal health, psychological and neurological problems, and CL/P-accompanied anomalies. Therefore, it is mandatory to have a solid grasp of all the potential congenital and developmental anomalies affecting the CL/P patient’s quality of life besides vital functions, in order to offer an accurate and effective health service.
Keywords: Cleft lip, harelip, cleft palate, congenital anomalies, developmental anomalies