GİRİŞ ve AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, EndoVac, pasif ultrasonik ve manuel aktivasyonun kök kanallarından Ca(OH)2’in uzaklaştırılmasındaki etkinliğinin değerlendirilmesidir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Toplamda elli beş adet çekim sebebi bilinmeyen insan üst molar dişin palatinal kökü kullanılmıştır. Şekillendime apikal çap 0.45 mm olacak şekilde step-back tekniği ile yapılmıştır. Radyoopak Ca(OH)2 patı yerleştirilen örnekler 37oC ve %100 nemli ortamda 1 hafta süreyle saklanmıştır. Örnekler rastlantısal olarak Ca(OH)2’in uzaklaştırılma tekniğine göre üç gruba (n=15) ayrılmıştır. Grup 1’de MAF olarak belirlenen #45 numara K-tipi eğe ile manuel olarak yıkama solüsyonunun aktive edilmiştir. Grup 2’de pasif ultrasonik sistem (EMS, Nyon, Switzerland) ucuna takılan #25 spreader yardımıyla aktive edilmiştir. Grup 3’te EndoVac ile yıkama yapılmıştır. Negatif kontrol grubundaki (n=5) örneklere Ca(OH)2 yerleştirilmemiş olup, pozitif kontrol grubunda (n=5) kanal içi medikament uygulanmış ancak herhangi bir uzaklaştırma işlemi yapılmamıştır. Örneklerden deneyler öncesi ve sonrasında alınan radyografilerin dijital görüntüleri ImageJ Software programı kullanılarak kuronal, orta ve apikal bölgelere ayrılmıştır. Kalan Ca(OH)2 miktarı yüzde cinsinden değerlendirilmiştir. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesinde Kruskal Wallis ve Dunn’s çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Sonuçlar, anlamlılık p<0,05 düzeyinde değerlendirilmiştir.
BULGULAR: Deney gruplarından bağımsız olarak, kalan Ca(OH)2 miktarı yüzdesi apikalde, kuronal ve orta bölgeye göre istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur (p=0,0001). Apikalde kalan Ca(OH)2 miktarı yüzdesi açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık gözlenmiştir (p=0,045). Apikalde manuel grupta kalan Ca(OH)2 miktarı yüzdesi PUI kullanılan gruba göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek bulunmuştur (p<0,05).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Yıkama ve aktivasyon tekniklerinin hiçbiri Ca(OH)2’i tamamen uzaklaştıramamıştır. Apikal bölgede, EndoVac ve pasif ultrasonik yıkama etkili şekilde Ca(OH)2 uzaklaştırılmasını sağlamıştır.
INTRODUCTION: The aim of this study is to compare the efficacy of EndoVac, ultrasonic and manual agitation techniques on the removal of calcium hydroxide from root canals.
METHODS: Fifty five palatal roots of maxillary molars were used. The roots were prepared to size #45 with step-back technique. Then, root canals were filled with a radiopaque Ca(OH)2 paste by using lentulo spiral. The samples were stored 100% humidity and at 37oC for 1 week. For the removing of calcium hydroxide from root canals 3 different irrigation techniques were used. In group 1 (n=15) K-files with the same size of master apical file (MAF) was used with 5.25% NaOCl by syringe injection. Group 2 (n=15) was irrigated with passive ultrasonic irrigation (PUI) and group 3 (n=15) was irrigated with EndoVac system. In negative control group (n=5) samples were without Ca(OH)2 placement and in positive control group (n=5) Ca(OH)2 was not removed. Radiographies were taken before and after the application of three techniques. The percentage of remaining Ca(OH)2 was evaluated with ImageJ Software. Data were statistically evaluated using Kruskal Wallis test and Dunn’s multiple comparison tests. Significance level was set at p<0.05.
RESULTS: In all groups, the amount of remaining Ca(OH)2 in the apical part of the samples was statistically more than coronal and middle parts (p=0,0001). At the apical part, there was a significant difference between the groups in the percentage of remaining Ca(OH)2 (p=0,045). PUI was found statistically more efficient in removing Ca(OH)2 than manuel agitation (p<0,05). There was no significant difference between PUI and EndoVac system.
DISCUSSION AND CONCLUSION: None of the techniques removed the Ca(OH)2 dressing completely. PUI and EndoVac system was effective in removing Ca(OH)2 from the apical part of the root canals.